Medicamenteuze behandeling van myomen.
Niet-hormonale medicatie
NSAID's ("Niet-Steroïde Anti-Inflammatoire Drug")
Veel gebruikt worden onder meer: Aspirine, diclofenac, ibuprofen (Brufen®) en naproxen (Aleve®). Deze middelen zijn zonder recept verkrijgbaar, zowel als tabletten, maar ook in de vorm van zetpillen. Ze geven verlichting zowel van de pijn als van de hoeveelheid bloedverlies bij de menstruatie.
Ze helpen niet tegen tussentijds bloedverlies. De medicijnen moeten worden ingenomen als de menstruatie begint, maar beter nog een dag ervoor. U gebruikt ze zolang dat nodig is. Ze geven zelden bijwerkingen. Vrouwen met maagklachten kunnen deze middelen echter beter niet gebruiken of in combinatie met een maagzuurremmer
(b.v. Pantoprazol (pantozol®) of omeprazol (Losec®))
Cyklokapron® (tranexaminezuur)
Bevordert de stolling onder meer in de bloedvaatjes van de baarmoeder. Dit heeft tot gevolg dat er minder bloed vrij komt tijdens de menstruatie. In de helft van de gevallen vindt een duidelijke vermindering van de hoeveelheid bloedverlies plaats. Ook deze medicijnen worden alleen tijdens de dagen van hevige menstruatie ingenomen
(4-8 tabletten per dag). Het middel is niet geschikt voor vrouwen die een verhoogd risico op trombose hebben.
Hormonale medicatie
Combinatiepreparaten
Deze middelen bevatten twee soorten vrouwelijk hormoon: oestrogenen en progestagenen. Ze onderdrukken de ovulatie (eisprong) en kunnen daardoor een duidelijke vermindering geven van de pijn tijdens de menstruatie en de hoeveelheid bloedverlies. Voor vrouwen die roken of een verhoogd risico op trombose hebben, kan het minder verstandig zijn de pil te gebruiken, zeker boven de 35 jaar. De bijwerkingen zijn wisselend en vaak afhankelijk van de samenstelling en/of de dosering van de pil.
Anticonceptie pil ("De anticonceptiepil")
Op een enkele uitzondering na, zijn anticonceptiepillen combinatiepreparaten. Hiermee wordt bedoeld dat er een combinatie in zit van de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progestageen. Hiermee is al meer dan 40 jaar zeer ruime ervaring. Soms kan het een voordeel zijn de pil zonder pauze te gebruiken, zodat de maandelijkse bloeding uitblijft.
De laatste jaren zijn er ook hormonale alternatieven beschikbaar die anders worden toegediend: de Anticonceptie pleister: twee keer per week wordt een pleister op de huid geplakt. Per 24 uur wordt een kleine hoeveelheid oestrogenen en progestagenen afgegeven, waardoor een constante hoeveelheid van de hormonen in het bloed aanwezig is. Een ander alternatief is de anticonceptiering (zie hieronder).
Anticonceptiering (Nuvaring®)
Deze flexibele ring wordt vaginaal ingebracht en blijft daar drie weken werkzaam. De ring bevat een depot met een combinatie van oestrogenen en progestagenen. Via de ring wordt dagelijks een constante hoeveelheid van oestrogeen en progestageen afgegeven, waardoor er een constante hoeveelheid van de hormonen in het bloed aanwezig is en er in het bloed geen schommelingen meer zijn. Dit zou een voordeel kunnen zijn.
Progesteron preparaten
Tabletten ( Orgametril® , Primolut N® , Provera® , Cerazette® )
Progesteronpreparaten zorgen ervoor dat het baarmoederslijmvlies niet wordt gestimuleerd en daarmee ook de menstruatie wegblijft. De tabletten moeten elke dag, zonder pauze ingenomen worden, te beginnen op de eerste dag van de menstruatie.
Implanon (Implanon®)
Dit is een staafje dat in de bovenarm onder de huid wordt geplaatst en een lage dosis progesteron afgeeft. Het kan drie jaar blijven zitten. Daarna wordt het onder plaatselijke verdoving verwijderd.
Mirena-spiraal (Mirena®)
De Mirena geeft een lage dosis progesteron af en is geschikt als de baarmoederholte een normale vorm heeft;
het kan maximaal vijf jaar blijven zitten. Het belangrijkste effect van het hormoonspiraal is op de hoeveelheid bloedverlies: deze wordt aanzienlijk gereduceerd. De Mirena is minder geschikt als er door myomen vervorming van de baarmoederholte is opgetreden.
GNRH-analogen (Zoladex®,Lucrin® )
Deze geneesmiddelen, veelal depot-injecties die één maand of drie maanden werkzaam zijn, blokkeren de afgifte van hormonen uit de hypofyse zodat de eierstokken niet worden geactiveerd. Er wordt geen baarmoederslijmvlies meer aangemaakt zodat er geen bloedverlies meer optreedt. Hierdoor ontstaat de situatie als na de overgang en worden myomen in de regel kleiner, doordat er geen oestrogenen en progestagenen meer op inwerken. Deze behandeling wordt voornamelijk toegepast voorafgaand aan een operatie van grote myomen, omdat deze in de regel kleiner worden Bijwerkingen kunnen optreden in de vorm van overgangsklachten: opvliegers, nachtzweten en een droge vagina.
Gezien het risico van botontkalking (osteoporose) kunt u dit middel meestal niet langer dan een half jaar gebruiken. Wanneer de klachten hinderlijk zijn, of wanneer de GnRH analogen langer dan 6 maanden worden toegediend dan worden vaak oestrogenen (vrouwelijke hormonen) in een lage dosering bijgegeven. Dit wordt “add-back therapie”genoemd. Soms wordt dit geneesmiddel kortdurend (3-4 maanden) gebruikt voorafgaand aan een baarmoederverwijdering of myoomenucleatie (zie aldaar).
Esmya® (Ulipristal acetaat)
Dit medicijn wordt pas sinds medio 2012 gebruikt. Het is een ‘anti-progesteron’-tablet die de klachten van myomen remt en het volume van myomen af doet nemen. In principe is het medicijn niet geregistreerd voor langdurig gebruik, maar voor een periode van maximaal drie maanden voorafgaand aan een operatie. In deze periode kan het bloedgehalte weer op peil komen omdat er minder tot geen klachten meer zijn (binnen ca 10 dagen geen of vrijwel geen menstruaties meer). Daarnaast wordt het volume van de myomen kleiner zodat de operatie mogelijk makkelijker verloopt.
Ulipristal is vergeleken met GnRH-analogen, waaruit bleek dat de klachten bij beide methoden evenveel verminderden (hoewel de bloedingen eerder stopten na Esmya® en een even groot effect hadden op het verkleinen van de myomen, Ulipristal minder bijwerkingen gaf (opvliegers), maar dat gezond baarmoederspierweefsel minder afneemt dan bij GnRH analogen.
Het is van Esmya® nog niet bekend of het ook voordeel oplevert voor de operatie en het herstel daarna. Daarom wordt in Nederland nader wetenschappelijk onderzoek hierna verricht. Een aantal ziekenhuizen in Nederland voeren dergelijk onderzoek uit. U kunt hiervoor bij alle Mycena klinieken terecht.