Vraag en antwoord

Wat zijn vleesbomen (myomen)?

Vleesbomen zijn goedaardige knobbels, die meestal uitgaan van de baarmoederspier. Ze bestaan uit spier- en bindweefsel en voelen een beetje rubberachtig aan. Een baarmoeder kan één of meerdere myomen bevatten en ook de plaats verschilt.

Op het plaatje kunt u zien dat myomen kunnen uitpuilen aan de buitenkant ( 1:subsereus), aan de binnenkant ter plaatse van de baarmoederholte (3: submuceus), maar ze kunnen zich ook in de spier bevinden en de baarmoeder op deze manier groter maken. In vakjargon worden zij dan intramuraal (2) genoemd.

Myoomsoorten

Hormonen zijn nodig om myomen te laten groeien. Dit betekent dat myomen na de overgang in de regel zullen verschrompelen en de klachten als gevolg van de vleesboom zullen verdwijnen. Indien na de overgang hormonen worden toegediend, kunnen myomen na de overgang wel vitaal blijven of opnieuw vitaal worden.

Sluiten

Hoe vaak komen myomen voor?
Echo beeld van myoom

Er is veel onderzoek gedaan naar hoe vaak myomen voorkomen. In sommige onderzoeken wordt beschreven dat myomen bij wel 80% van de vrouwen voorkomen. Andere onderzoeken vonden myomen maar bij 5% van de vrouwen. Het blijkt sterk af te hangen van welke groep vrouwen je selecteert om vast te stellen wie myomen heeft.

Al het onderzoek bij elkaar opgeteld lijken myomen bij ongeveer 25% van de vrouwen voor te komen. Niet iedereen heeft last van myomen. Ongeveer 30% van de myomen grenst aan de baarmoederholte of puilt daarin uit ( submuceuze of intramurale myomen). Dit zijn meestal de myomen die klachten veroorzaken.

Bij negroïde vrouwen komen myomen vaker voor dan bij blanke vrouwen. Ze worden beïnvloed door de hormonen oestrogeen en progesteron, in de vruchtbare fase van het leven. Daarom komen myomen niet voor vóór de eerste menstruatie en worden ze na de laatste menstruatie kleiner en verdwijnen uiteindelijk. Tijdens de zwangerschap kunnen myomen soms groeien door hormoonveranderingen; na de zwangerschap worden ze weer kleiner. Ook bij sommige hormoonbehandelingen, zoals voor overgangsklachten, kunnen myomen groter worden.

Sluiten

Zijn myomen altijd goedaardig?

Er wordt aangenomen dat myomen niet kwaadaardig kunnen worden. Daarom zal bij patiënten met myomen die geen klachten veroorzaken geen behandeling worden geadviseerd en in de regel ook geen controle.

Zeer sporadisch (minder dan 1:10.000) komt in de baarmoeder een kwaadaardig spiergezwel ( sarcoom) voor. Dit kan dan soms moeilijk te onderscheiden zijn van een myoom.

Sluiten

Klachten als gevolg van myomen.

In het overgrote deel van de gevallen veroorzaken myomen geen klachten. Klachten die voorkomen zijn: buikpijn al dan niet tijdens de menstruatie, abnormale menstruaties. De menstruaties kunnen hevig zijn of er kan tussentijds bloedverlies optreden. Ook zijn er aanwijzingen dat myomen in sommige gevallen gepaard kunnen gaan met verminderde vruchtbaarheid.
Of de klachten optreden hangt samen met de grootte van de vleesboom en vooral ook met de plaats waar deze zich bevindt: een myoom aan de voorzijde van de baarmoeder kan bijvoorbeeld druk op de blaas geven ( met vaker plassen tot gevolg). Myomen aan de binnenzijde van de baarmoeder geven vaker menstruatieklachten
dan myomen die in de buikholte uitpuilen.

Een bijzonder vorm van buikpijn is wanneer de vleesboom zo snel gegroeid is, dat de doorbloeding van de vleesboom tekort schiet. Er treedt dan versterving (necrose) van het weefsel op met acute buikpijnklachten. Deze buikpijn kan hevig en verontrustend zijn, maar kan geen kwaad.
Als myomen zeer groot worden dan kunnen deze drukken op de omringende organen, zoals de blaas of endeldarm en functionele klachten met betrekking tot het plassen of de stoelgang veroorzaken.

Necrotisch myoom

Sluiten

Myomen en zwangerschap.

In de zwangerschap geven myomen meestal geen complicaties. In de eerste 20 weken treedt groei van de baarmoederspier op en dus ook van de aanwezige myomen. De problemen die kunnen optreden zijn ook weer afhankelijk van de grootte en de ligging: door een groot laag-liggend myoom kan de baby soms niet goed indalen. Ook stuitligging treedt dan iets vaker op. Een keizersnede kan noodzakelijk zijn.

Indien myomen aanwezig zijn in de zwangerschap is een gynaecologisch advies gewenst. In de meest recente verloskundige indicatielijst (Verloskundig vademecum 2003) wordt de aanwezigheid van myomen als een overlegsituatie ( tussen verloskundige en gynaecoloog) gedefinieerd. Het is dus niet zonder meer altijd een reden om in het ziekenhuis te bevallen.

Sluiten

Myomen buiten de baarmoeder.
Myoom in eierstok

Een enkele keer wordt een myoom buiten de baarmoeder aangetroffen. Links ziet u een afbeelding van een myoom van ruim 500 gram uit het ovarium (eierstok) van een 52-jarige vrouw.

Verder kunnen myomen in het hele lichaam voorkomen. Onder meer zijn ze beschreven in de hand, de slokdarm en zelfs in de tepel van een man! Deze myomen hoeven niet perse te reageren als myomen van de baarmoeder en zullen in deze website verder buiten beschouwing worden gelaten.

Sluiten